Liever een marskraam dan permanent steun
Geplaatst op: 20 september 2011 Hoort bij: Geschiedenis 4 reacties
“Harm Pieters niet langer konnende bestaan, begeerde 5 à 6 gl. om met een marskraam te gaan. Word hem daar toe 6 gl. toegelegt, om reden dat hij anders dog geheel tot laste der Diakonie soud komen.”
Aldus het besluitenregister van de Winschoter diakonie op 27 februari 1721. Harm Pieters had zich dus bij deze diakonie vervoegd omdat hij niet langer de kost kon verdienen. Hij verzocht om 5 of 6 gulden, opdat hij een “marskraan” met handel kon kopen. De diakonie gaf hem dat bedrag ook, omdat hij anders toch voor zijn gehele levensonderhoud voor rekening van de diakonie zou komen. Men investeerde nu liever voor een eenmalig, kleiner bedrag, dan straks voortdurend geld en uiteindelijk een veel groter bedrag in Harms consumptie te moeten steken.
Van zo’n marskraam, waarmee Harm de boer op wilde gaan, zijn er best wel veel plaatjes, eigenlijk. De onderstaande komt uit de Koninklijke Bibliotheek. Zo’n kraam was een platte bak van hout of riet, waarin zich vakjes met kramerijen of kleine handelswaar bevonden. Het kon bijvoorbeeld gaan om garen, band en knopen, flesjes Haarlemmerolie en kwakzalversmiddelen, of volksboekjes en almanakken.
Onder de bak zat vaak een stok waarop de bak kon steunen. De bak bestond gewoonlijk uit twee delen – een dieper gedeelte en het deksel – die de marskamer kon inklappen en dan makkelijk op zijn rug kon dragen. Een dergelijke koopman heb ik als kleine jongen nog bij ons thuis zien komen. Voor 1960 was dat. Mijn moeder kocht kaartjes met veiligheidsspelden van hem.
Om op Harm Pieters terug te komen: een anderhalve maand na zijn opwachting bij de Winschoter diakenen bleek hun investering helemaal niet nodig te zijn, omdat Harm “noch voor ditmaal van sijn vrinden ondersteunt, en met kramerie versorgt [zal] worden…” Onder die vrienden moet je de familie van Harm verstaan, die de eerstelijns armenzorg op zich namen. Pas waar deze achterwege of gebrekkig bleef, hoefde een diakonie in actie te komen.
Ik neem het besluitenregister van de Winschoter diakonie door met het oog op een lezing, die ik medio oktober in Winschoten ga houden.
groninganus 
Een microkrediet, dus. Maxima zou het geweldig gevonden hebben.
Het zou toch ook zo’n kast geweest kunnen zijn, die men op de rug droeg? Zoals kiepkerels vaak afgebeeld zijn?
Trouwens best duur 6 gulden, voor die tijd.
6 gulden in 1721 had dezelfde koopkracht als 56 euro nu. De eerste lading koopwaar zal er wel bij inbegrepen zijn geweest, anders kon hij nog niks.
http://www.iisg.nl/hpw/calculate.php
Wim,
Het model zoals op het plaatje komt verreweg het meest voor op plaatjes en is dus representatief. Ook een dergelijk model werd overigens op de rug gedragen, zoals onder het plaatje is uitgelegd.