Kloksmeer met nasmaak

Wert door D[omi]n[us] Mattersteck bekent gemaek[t] dat bij ’t versterff van de Heer Eusum Zijn Hoogh Ed[ele] nae oude gewoonte wert verluit, en doen daer in die kerck een vierdendeel bier van de luiders wert gedroncken, tot groote ergernisse van de predicant daer ter plaetse. Waerop is geresolveert dat Dn. Hackelenb[erg] en Dn. Reneman de gemeinte van haer onbehoorlickheit t overtuigen, en haer waerschouwen dat sulcx van haer niet weer geschiede, of dat men andersins daer verder in sou versien.

In 1683 sterft Christoffer van Ewsum, heer van de Englumborg onder Oldehove en lid van de Staten van Stad en Lande. Net als iedereen sinds jaar en dag, werd de jonker bij de begrafenis verluid. Alleen gebeurde dat klokluiden niet, zoals anders, door de koster-schoolmeester of de buren, maar door een groep mannen uit de gemeente, die in dit speciale geval ook wel wat langer aan de klepeltouwens zal hebben gehangen, dan gewoonlijk. Bij dit verluiden van jonker Van Ewsum kregen de mannen dan ook een kwart ton bier, wat bij de toenmalige tonnemaat neerkwam op een kleine 40 liter, een ferme slok als het inderdaad ging om kluin met 9 % alcohol. Over het verluiden en het bier op zich zal de predikant ter plaatse niet gevallen zijn. Wel moet hij zich hebben geërgerd aan het feit, dat de mannen hun kloksmeer in de kerk opslobberden. Hij klaagde over deze ontheiliging van zijn godshuis tegen de naberpredikant van Saaksum, die het geval op de classis, dat was de toezichthoudende predikantenvergadering, aanbracht. Twee van de collega’s werden vervolgens naar Oldehove afgevaardigd om de gemeente te dreigen met sancties, als dit nog eens zou gebeuren.

—

Bronnen:

RHC Groninger Archieven, archief classis Westerkwartier (toegang 180) inv. nr.6 (acta 1676-1694) 3 september 1683; W.J. Formsma e.a., De Ommelander borgen en steenhuizen (Assen/Maastricht 1987²) 307; W. Duinkerken, Sinds de Reductie van Stad en Lande II, lemma Abraham Martersteck (met dank aan collega Geert Braam voor zijn telefonische inlichting).

NB: het fotootje maakte ik in 1971 met een AGFA-cameraatje van de toren in Oldehove.

---