De Slag bij Waterloo meegemaakt? Ja en nee – twee oud-strijders te Havelte
Geplaatst op: 6 mei 2020 Hoort bij: Drenthe vrogger 5 reactiesHet Vaderland meldt in zijn editie van 12 april 1883:
“Een oud-strijder van 1813, Jannes Haveman, is te Havelte overleden.”
Met 1813 zal de aftocht van Napoleon en de heroprichting van de Nederlandse staat zijn bedoeld. Anderhalf jaar later kwam de Keizer nog een keer terug om in Waterloo (18 juni 1815) zijn definitieve nederlaag te lijden. Jannes zou hier als strijder bij zijn geweest.
Probleem: dat kan haast niet. De overlijdensakte van Jannes Haveman, volgens AlleDrenten een boer aan de Wal tussen Havelte en Darp, meldt immers dat hij op 11 november 1810 geboren was, iets wat ook strookt met zijn doopinschrijving.
Als Jannes er werkelijk bij was in 1813-1815, dan als peuter en kleuter. Dat lijkt nogal onwaarschijnlijk, of hij ging met de armee mee als mascotte. Zoeken in Delpher op Jannes Haveman levert ook alleen dit bericht op. Hoe kwam dat zo in die Haagse krant? Ging het om iemand anders misschien?
Zoeken zonder Jannes zijn naam en met “oud-strijder” en Havelte geeft vervolgens een bericht in de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 2 september 1865:
“Havelte, 29 Aug. Heden was ’t voor onzen oud-brigadier-veldwachter Albert ter Haar een ware gedenkdag. De Burgemeester dezer gemeente reikte hem, onder hartelijke toespraak, in tegenwoordigheid van den vollen raad en anderen. het eereteeken uit voor de oud-strijders van Waterloo, 1813—1815, ook aan hem toegekend. Het bijbehoorende certificaat was in eene sierlijke lijst vervat; de lijst werd aan A. ter Haar door den Burgemeester, namens de gemeente, uit achting ter hand gesteld. De toespraak van den Burgemeester maakte op de aanwezigen een diepen indruk. A. ter Haar kon ter naauwernood zijnen dank betuigen; ’t gemoed was hem vol. Dat dit eereteeken nog langen tijd de borst van den oud-strijder, onzen immer ijverigen veldwachter, moge versieren, is onzer aller wensch.”
Was het dan een misverstand en werd Jannes Haveman gehouden voor de strijder die Albert ter Haar was? Nee, zo blijkt uit Alle Drenten, want Albert ter Haar overleed al in 1874. Hij was geboren in september 1796 en dus 17 à 19 jaar oud, toen hij tegen Napoleon streed.
groninganus 
Denkelijk een zetfoutje van de krant: oud-strijder van 1831 (Tiendaagse Veldtocht) is waarschijnlijker.
Hé, dat zou wel eens kunnen.
Moet ik even denken aan een boek dat ik me met Oud en Nieuw 2018 voorgenomen had om in 2019 te lezen en inderdaad op 1 Januari aan begonnen was, n.l. ‘1812 , Napoleon’s fatale mars op Moskou’. Ik hield het voor twee hoofdstukken vol waarop het werd weggelegd voor een ‘rainy day’. Breng de Corona crisis in spel en dacht ik dat is precies wat ik nu ga doen, toch? Maar ik ( normaliter een lees-machine) vind het nu moeilijk om wat dan ook te lezen dat langer is dan 10 paginas. Mijn brein wil er gewoon niet omheen. Maar heb er wel uitgehaald dat er vele duizenden Nederlandse militairen waarvan een klein getal vrijwilligers, hoofdzakelijk dienstplichtigen, aan deelnamen. Een handjevol kwam ( kwamen?) weer thuis… Het boek blijft op mijn bucket list.
Evenals Martin Hillenga ga ik ook uit van 1831. Mijn bet-overgrootvader Wilte Steenbergen wordt ook genoemd als oud-strijder in de 10-daagse veldtocht. De hem toegekende onderscheidingen heb ik mijn bezit. Mijn grootvader, Wilte Mulder, is naar hem genoemd.
Wilte Mulder
Ik kom er nog op terug.