Kastie of kastiebal
Geplaatst op: 13 februari 2009 Hoort bij: autobio 20 reacties
Wij hadden ook zulke plankjes thuis, en speelden het ook wel eens in de tuin, maar ik associeer kastie of kastiebal toch vooral met de lagere school, en dan de hogere klassen, dus zo ongeveer 1965 – 1967. Het was een spel of sport met een enigszins braaf imago, je speelde het ook wel met meisjes, maar al sla je me dood met zo’n plank, de spelregels ben ik totaal vergeten. Weet iemand ze nog spontaan op te noemen, dus zonder te googelen?
groninganus 
Kastie was bij ons als ‘rounders’, het Britse spel dat in de VS met lichte wijzigingen honkbal werd. In de laagste klassen was er geen bat, maar mocht je de bal het veld in gooien. In de hogere klassen moestj e de bal weg slaan. [Die werd dus nooit aangegooid].
De bats waar wij mee speelden waren te dun, dus als je echt hard sloeg, sneed het hout nog gemeen hard in je hand.
Je rende toch van put naar put of van boom naar boom. 4 ”honken” dacht ik, als de tegenstander de bal ving kreeg die partij de beurt om punten te gaan scoren.
Of zit ik nou helemaal fout?? Ik heb het toch wel vaak gespeeld herinner ik me.
Bij ons waren de spelregels ook net als in honkbal, dus met vier honken, uittikken, slag, wijd en uit en home run maar dan op een kleiner veldje. Met vier jassen als honken. Je sloeg die bal inderdaad recht voor je uit, zoals op de foto, dus niet zijwaarts. De bal werd wel altijd “gepitched”, voor zover ik weet. Wanneer er precies gewisseld werd, weet ik niet meer.
@Catharina,
Gepitched met een onderhands worpje, of niet?
Volgens mij werd de bal inderdaad wel gepitched, in tegenstelling tot bij slagbal, waar je “uit de hand” sloeg. Ik herinner me dat er bij ons weliswaar honken waren, maar niet in de vorm van kussens, maar van paaltjes. Ook was het balletje veel kleiner dan een honkbal. Wat verdere verschillen met honkbal betreft, ik weet er nog drie: 1. de bal werd onderhands aangegooid (als bij softbal); 2. er mocht niet worden “getrokken” (m.a.w. je moest het honk aanraken totdat de bal geslagen was); en 3. je mocht mensen uitgooien (dus niet alleen uittikken), wat gemeen hard kon aankomen en in mijn herinnering tot menige huilpartij heeft geleid (uiteraard niet bij mij, dat spreekt; ik was toen al een bikkel).
wij deden ook wel een variant op kastiebal. Deden we gewoon bij gym op de basisschool. 4 honken en je moest de bal zelf opgooien voor je sloeg. Was echt hét spel na apenkooi!
Ik herinner me dat de slagman/vrouw zelf de bal moest opgooien met één hand en dan direct de bal moest slaan met de andere hand, waar het plankje in zat. Dat mocht drie keer en als het dan nog niet ging, dan kreeg de volgende de beurt. Ging het wel goed, dan rende de slagman/vrouw naar het eerste honk, keek of ‘in het veld’ de bal was gevangen of gepakt, en als dat zo was bleef hij staan. Zo niet, dan ging hij naar het volgende honk. Er waren er geloof ik vier. Tijdens het rennen mocht je worden uitgetikt met de opgevangen bal door de veldpartij. Dat deed soms gemeen pijn, want vooral die knullen haalden goed van dichtbij uit. Maar hoe het ging met die punten weet ik niet meer.
Bij ons waren er 3 honken.
Een vrij dicht bij, de andere twee achter in het veld. Van die twee koos je er een.
Honk een was een vluchthonk. Bij een goede slag liep je meteen naar een van beide achterste honken.
De bat was rond met een afgeplatte kant. Een plankje zoals op deze foto gebruikten we bij slagbal.
De bal werd niet gepitched, maar door de slagman zelf opgeworpen en weggeslagen. De bal was massief leer, ongeveer zoals een cricketbal.
@Gelkinghe: natúúrlijk onderhands. Is er een andere manier van gooien?
Ik heb trouwens inmiddels het idee dat we allemaal een mengvorm van slagbal en kastie speelden. Dat vluchthonk van Erik herinner ik me nu ook weer.
De details zijn bij mij in de vergetelheid geraakt …
Misschien heb ik iets gemist,maar de foto is volgens mij in Engeland genomen en wordt er gewoon cricket gespeeld.waarschijlijk op een Zondag,dan waren de straten leeg.Ik heb een lange tijd in Bombay gewerkt en daar deed zich het zelfde fenomeen voor.Zondag’s was Narriman Point het zaken district uitgestorven.De straten werden dan gebruikt door horden kinderen die dan cricket speelden met zelf geknutselde bats en sticks.Het herinnerde mij aan mijn jeugd in de stad vlak na de oorlog.Wij maakten ballen van oud papier met weckringen eromheen of met zelf gemaakte stokjes, tiepelen.Ik weet het heeft weinig met kastiebal te maken,maar het is die foto die dat nostalgisch gevoel oproept.
Luc.
Zelfs ik, nog nauwelijks droog achter de oren, heb nog kastiebal gespeeld op mijn nogal conservatieve basisschool. Zou het nog steeds worden gespeeld op lagere scholen?
In de jaren zestig werd dit op onze lager school bij gymles wel gespeeld. Zoals ik me herinner; er werden drie palen en een rieten mand (thuishonk) in een vierkant uitgezet ; Je moest “uit de hand slaan”, dwz zelf de bal opgooien en met een rond slaghout of plank de bal naar willekeur het speelveld in slaan en vervolgens proberen de honken af te lopen. Je mocht niet meer verder als de bal door de veldpartij in de mand was gedeponeerd en je was uit als de bal in de mand lag en jij geen paal vast had. Eenzelfde soort spel speelden we zelf op grasveldjes maar al snel werd de bal door de veldpartij opgegooid en werd het dus een soort van soft-honkbal
Bij ons op de Bijlschool ( met den Bijbel )te Oud-Beijerland werd Kastiebal geintroduceerd door Meester Cees Kuijken, die toen net uit Nieuw Guinea, Hollandia geremigreerd was en in Surabaja, Nederlandsch Indie was geboren.
Ik heb altijd gedacht dat het een Indisch spel was, maar daar waren natuurlijk ook veel Britse invloeden vanuit Singapore, Maleisie en Borneo. En ver daarvoor Rattles.
Ad van der Waal
Oud Beijerland, Oost Voorstraat 85
Ik ga het vrijdag met de kinderen op de basisschool spelen, bedankt voor de regels!!
Zoals ik het mij kan herinneren van de ALO is het inderdaad zoals Erik het zegt.
Ik neem wel iets zachtere ballen dan die echte kastibal-balletjes anders heb ik straks allemaal boze ouders op mn dak 😉
Wij speelden het vroeger ook met een tennisbal en een plankje. De spelregels vind je onder meer hier: http://www.sportacademieutrecht.nl/uploads/%5B155%5D%20LSR%20repertoire%20periode%202.pdf. Er is zelfs een boek over gepubliceerd zag ik op het web.
Je mocht niet googelen hè?? 🙂
Wij deden dit bij gym : Je had 3 of 4 paaltjes. Je was met een duo en de bal moest je het veld in slaan. Je moest zo snel mogelijk naar één van de twee paaltjes rennen aan de overkant zonder te worden afgegooid.(anders was je af) Je had een tussenstop waar je een beurt mocht wachten als je bijna werd afgegooid. Het was een vierkant veld en wie weer terug was bij het slagveld, zonder afgegooid te worden, had een punt. Je kan ook nog de variant hebben dat als je word afgegooid, zo snel mogelijk de bal weer moest pakken en iemand van het andere team moest afgooien, voordat iedereen was gewisseld. (want je moest wisselen.) (van slagveld naar het grote veld) en anders stond je van slagveld opeens in het grote veld. (en anders moest je weer wisselen en eventueel dan weer enz)
In het derde deel van Jac. van Looy’s trilogie over zijn jeugd, Jacob, speelt de hoofdpersoon (Van Looijs alter ego) kastie met wat schoolvrienden (hoofdstuk: Ouder worden I). Dat zal zich ca. 1870-1875 hebben afgespeeld.
Citaat uit het boek: “(…) …om na de soep nog een uurtje kastie te kunnen spelen.
Dolf (….) speelde goed; maar Jakob was ook een goede mepper van de bal en kon hem wanneer hij de ‘schenker’ was, achter zijnrug-om, ópwerpen met sierlijken zwaai. Hij kon de bal, wanneer hij wilde, gemakkelijk wegslaan over het dak (…)”
Zie hier: http://www.dbnl.org/tekst/looy001jaco01_01/
Hmm, kastie, nou werd ik altijd al als laatste gekozen bij welk spel met gym dan ook, maar bij kastie slaakte de aanvoerder die mij op zijn nek kreeg, ook nog eens een diepe zucht.(Waarom meisjes nooit aanvoerster waren, toen niet opgevallen, nu niet begrepen). 1 keer werd ik als eerste gekozen, nota bene door de slechtste rekenaar van de klas, hij zei: we zijn met een oneven aantal, dus ik krijg haar toch, kan ik haar beter maar gelijk kiezen. Een citroensnoepje met suikerlaagje voor mij, dus. Overigens, dezelfde Albert V. kon de bal van het veld slaan en dan kon ik zelfs het thuishonk bereiken, alsnog bedankt, Albert, als je dit leest. Onze hoofdmeester was een Fries en ik ben toch wel dankbaar dat hij ons kastie liet spelen en niet kaatsen, zo’n keiharde bal opvangen of wegslaan, nee, dank je, met blote handen ook nog. Reina