Rondje Lucaswolde – De Jouwer
Geplaatst op: 17 april 2022 Hoort bij: Westerkwartier 4 reactiesOntluikend blad, Roderwolderdijk Hoogkerk:
Stapel schrikdraad langs de weg, Leutingewolde:
In Nietap kwamen tientallen antieke motoren voorbij, waaronder dit zijspan:
Middenweg bij Boerakker, dacht ik:
Vrouw Snakenborg staat er nog, langs de Hooiweg in Lucaswolde:
Stal met extra ventilatie, De Jouwer:
Vrij veel pollen dotters daar, op slootranden – hier bij mij in de buurt heb ik ze dit voorjaar niet zoveel gezien:
Drie lammeren op een dijk bij het Hoendiep zuidzijde tussen Enumatil en Oostwolmerdraai:
Rondje Jonkersvaart – Marum – Lucaswolde
Geplaatst op: 8 november 2020 Hoort bij: Westerkwartier 5 reactiesFoxwolde 1:
Foxwolde 2:
Tijdelijke voorgevel van dakpannen, Leeksterhoofddiep Leek:
Schuur, Jonkersvaart:
Willemstad bij Marum:
Bruggetje over de Pierswijk in het Malijksepad, Marum:
Dorpsgezicht, Marum:
Vogelkijkhut in de tip tussen het Dwarsdiep en de Lietsweg, Lucaswolde:
Naar Lucaswolde en terug
Geplaatst op: 21 mei 2011 Hoort bij: Ommelanden 10 reactiesTussen Vierverlaten en De Poffert: paard ruikt wat:
In Oostwold stond de kerk open vanwege de Leekstermeer Wandeltocht. Niemand in die kerk te bekennen. Er wel een paar indrukwekkende werken gezien van Peter Wortel, de kunstenaar die zijn atelier in de kerk heeft en die nogal gefascineerd is door civiel-technische werken. Zoals de Bedumer klap:
Op de grenzen van Lettelbert een oponthoud door toedoen van gemotoriseerd boevengespuis:
Gezicht vanaf de oprit naar het viaduct over de A7, westkant Tolbert:
Bij het Schilligepad aan de andere kant van het viaduct deze schuur, waar de vorige keer nog een bestelbus voor stond die het plaatje bedierf:
Middenweg, in de richting van Boerakker:
Tussen Boerakker en Lucaswolde het Sint Lucaspad gefietst. Het wordt gemarkeerd met paaltjes waarop het fraaie wapen van Lucaswolde en Boerakker bevestigd is. Het rood en het geel komt van de heren van Nienoord, die hier eeuwenlang de baas waren. Het zwart staat voor het veen,de gevleugelde stier voor de evangelist Lucas, de lelie voor het Kuzemerklooster dat hier velden had met boekweit, een gewas waarvan de twee witte bloemetjes zijn:
Bij dat Sint Lucaspad onder meer dit slootje:
Een ontluikende distel:
Via het Wilgepad en de Roordaweg weer naar Boerakker. Gezicht op het doodlopende Elzepad vanaf de Roordaweg:
Pril maisveld bij De Banten:
Bij het pontje van Bakkerom wachtte een veervrouw me op:
Schuur bij de Munnikeweg schuin tegenover de Redendijk:
Nog een schuur, maar dan een eindje verder aan de andere kant van de Munnikeweg:
Gezicht op Enumatil:
Het hele dorp had de vlag uitgehangen, want de molen draait weer. Opnieuw het rood en geel van Nienoord, in het kwartier linksboven de molen en in het kwartier linksonder de schans die hier ooit lag om de brug over het Hoendiep en daarmee de wagenweg naar Friesland te beschermen:
Rondje Lucaswolde
Geplaatst op: 23 mei 2009 Hoort bij: Ommelanden 6 reactiesTolbert, belommerde heerd:
Lucaswolde, schuurtje aan de Hooiweg dat twee kanten op wil:
Lucaswolde, hippiepaard aan de Hooiweg:
Lucaswolde, afgedankte slijpsteen aan de Leidijk:
Lucaswolde, Leidijk:
Doezum, schuur:
Dijkstreek:
Tjasker Amerikaanse windmotor bij het Hoendiep tussen Enumatil en De Poffert:
Rijk dorp, arm dorp in het Westerkwartier
Geplaatst op: 1 november 2023 Hoort bij: Geschiedenis, Westerkwartier Een reactie plaatsenBij toeval stuitte ik op een lijst van kerspelen in het Westerkwartier, met de bedragen die deze in 1808 dienden te leveren bij een landelijke “repartitie” van 3 miljoen gulden.
Hoe deze bedragen tot stand kwamen, is me onbekend. Waarschijnlijk ging het – zoals meestal in de Napoleontische era – top-down en is er landelijk eerst een bedrag per departement bepaald, waarna men binnen het departement een verdeling over de landschappen en hun kerspelen opstelde. Er zal veel over geredekaveld zijn in achterafkamertjes. Bestuurders die onder het Ancien Régime al ervaring opdeden met vergelijkbare fiscale verdelingsvraagstukken (“quotisaties”) zullen hun invloed hebben doen gelden.
De sommen die ze voor het Westerkwartier per kerspel bepaalden, heb ik gerangschikt van laag naar hoog en vervolgens gedeeld op het aantal inwoners naar de volkstelling van 1795, om aan een gemiddeld bedrag per kerspelbewoner te komen. :
Som in repartitie 1808 | Kerspel | Inwoners Vt 1795 | Gemiddeld/inwoner |
150 | Opende | 191 | 0,79 |
175 | Nuis | 192 | 0,91 |
175 | Noordwijk + Lucasw. | 216 | 0,81 |
200 | Sebaldeburen | 219 | 0,91 |
200 | Oostum | 63 | 3,17 |
200 | Lagemeeden | 101 | 1,98 |
225 | Lettelbert | 182 | 1,23 |
250 | Oostwold | 106 | 2,36 |
250 | Leek | 1070 | 0,23 |
250 | Niebert | 241 | 1,04 |
250 | Faan | 72 | 3,52 |
275 | Marum | 351 | 0,78 |
300 | Niekerk | 273 | 1,10 |
300 | Dorkwerd | 119 | 2,52 |
300 | Aduard | 360 | 0.83 |
325 | Niezijl | 325 | 1,00 |
350 | Saaksum | 148 | 2,36 |
350 | Oldekerk | 269 | 1,30 |
350 | Leegkerk | 203 | 1,72 |
450 | Wierum | 183 | 2,46 |
425 | Feerwerd | 231 | 1,84 |
425 | Grootegast | 582 | 0,90 |
450 | Fransum | 127 | 3,54 |
450 | Tolbert | 476 | 0,95 |
475 | Midwolde | 217 | 2,19 |
550 | Garnwerd | 443 | 1.24 |
550 | Doezum | 436 | 1,26 |
700 | Lutjegast | 396 | 1,77 |
750 | Hoogkerk | 290 | 2,59 |
800 | Hogemeeden | 195 | 4,10 |
900 | Ezinge | 416 | 2,16 |
900 | Den Ham | 237 | 3,80 |
1000 | Visvliet + Pieterzijl | 501 | 2,00 |
1050 | Zuidhorn | 585 | 1,79 |
1100 | Noordhorn | 550 | 2,00 |
1200 | Niehove | 519 | 2,31 |
1800 | Oldehove | 587 | 3,07 |
2500 | Grijpskerk + 3 Waarden | 660 | 3,79 |
De belastingdruk bij deze repartitie liep dus nogal uiteen van kerspel tot kerspel. De laagste sommen beurde het Koninkrijk van de kerspelen in het zuidelijk Westerkwartier nabij de grens met Friesland: Opende, Nuis, Noordwijk en Lucaswolde en Sebaldeburen. De hoogste sommen kwamen van Grijpskerk, Oldehove en Niehove. De gemiddelden per inwoner in de laatste kolom, vielen eenvoudig te klasseren:
- laag: minder dan een gulden.
- middelmatig: van één tot drie gulden
- hoog: drie gulden of meer.
De middelmatige bijdragen buiten beschouwing latend, heb ik de kerspelen met lage gemiddelden op het volgende kaartje groen gemerkt en de relatief rijke goudgeel:
De kerspelen met lage gemiddelde bijdragen, zaten op één na allemaal in het zuidelijke Westerkwartier (“onder het Hoendiep”): zand en veen, met gemengde bedrijven van relatief kleine boeren en nog vrij veel woeste grond. De hoge gemiddelde bijdragen per inwoner kwamen van de klei, waar de boerderijen in doorsnee wat groter waren en de boeren een stuk rijker.
Rondje Noordwijk
Geplaatst op: 21 mei 2020 Hoort bij: Westerkwartier 4 reactiesVeel vergeetmenietjes, en dan vooral op slootkanten, zoals hier op de Hogema bij de A7:
Decoratief groepje witte en bonte koeien bij Lettelbert:
Bij het Schilligepad, Tolbert noordzijde A7:
Roordaweg bij Boerakker:
Zelfde weg: vader en zoon op de oude trekker:
Had deze hybride vlag niet eerder gezien, maar hij past uitstekend bij dit deel van het Westerkwartier, waar de Groningers die ik spreek allemaal een zwaar Friese tongval hebben:
Heel veel groenland was al afgehooid:
Land aan de westkant van de Lietsweg, vrijwel egaal bezet met boterbloemen:
Land aan de oostkant van de Lietsweg – vrijwel egaal bezet met fluitekruid:
Hamrik – hooglanders in ruste:
Die zie je ook steeds meer, helaas allemaal van dezelfde soort, er zal wel een fabriek van zijn of zo. Men merke op dat er geen uil achter dit uilebord zal broeden, omdat het ronde gat voor toegang ontbreekt:
Doel was de (particuliere) Oudeweg, onder Marum ten noorden van de A7. Aardig glooiend landschap heb je daar, huizen kosten er volgens de eigenaar van dit land kapitalen:
Eveneens bij de Oudeweg:
Tussen Noordwijk en Lucaswolde – eik met jong loof laag aan de stam:
Hooiweg Lucaswolde:
Boerderij Lucaswolde:
De mais komt op bij de Polderweg:
Polderweg – vervallende schuren. Aan de overkant zag ik ook een kapot dak. Staat me bij dat er een windhoos is geweest, maar hoe recent dat ook alweer was?:
Voormalige grenssloot van de gemeenten Leek en Grootegast in het verlengde van de Ipo Haaimaweg:
Koeien in de hoek tussen het Hoen- en het Lettelberterdiep:
Rondje Beldam
Geplaatst op: 17 mei 2020 Hoort bij: Drenthe, Westerkwartier 5 reactiesKoe, Roderwolde bij de Schipsloot (tegenover de oliemolen.)
Leutingewolde – dood paard bij de bekende schuur. Het begon al een beetje te ruiken:
Weg tussen Leutingewolde en Nietap (streek heette vroeger Sweers Anwende, naar de ontginner/turfgraver die het gebied en exploitatie nam:
Landweg bij de Carolieweg tussen Leek en Niebert:
Klein tractorkerkhofje, Nuis:
Coendersborg, Nuis- het erfgoedlogies, rechtsboven, staat leeg:
Uitzicht op het Oude Diep bij de Balktil, ten noorden van Marum:
Bij een picknickplaats aan de Beldam, tussen Marum en Lucaswolde:
Eind verder naar het oosten:
Nog weer verder kwam de zuring in bloei:
Bij een boerenree aan de Noorderweg tussen Boerakker en Tolbert:
Blauwgras in Vierverlaten:
Rondje Marum
Geplaatst op: 5 mei 2020 Hoort bij: Westerkwartier 7 reactiesDe kerk van Midwolde:
Schuur bij Nuis:
Zuivelfabriek Marum (1918):
Het kerkje van Marum:
Aan de andere kant va de kerk zit een bult, een oude stinswier waarop in de Middeleeuwen een verdedigbaar steenhuis gestaan heeft:
Ten westen van Marum dit oorlogsmonument:
Het bevindt zich op de gewezen spoordijk van de Drachtster Tram. Hier zijn eind 1944 vijf mannen bij wijze van represaille door de Duitsers geëxecuteerd nadat een lokale verzetsgroep sabotage had gepleegd waardoor de tram uit de rails liep. De Sicherheitsdienst haalde de vijf mannen uit het Groninger Huis van Bewaring en vervoerde ze vanaf de Peizerweg in Groningen per tram naar Marum, waar ze in marstempo langs de trambaan hun einde tegemoet moesten lopen:
Ten noorden van de A7 bij Marum:
Pril eikenloof:
Koppeltje speelse lammeren:
Paarden op een kampje bij Lucaswolde:
Vlagvertoon in Enumatil:
In hoeverre bestond de woningvoorraad uit arbeiderswoningen?
Geplaatst op: 14 februari 2019 Hoort bij: Geschiedenis, Westerkwartier 3 reactiesIn 1808 wilde de overheid met het oog op een nieuwe belasting weten hoeveel woningen er in elk dorp stonden, en hoeveel van die onderkomens arbeiders- en armenwoningen waren. Voor het Westerkwartier zijn de opgaven bewaard gebleven. Ik heb ze in deze tabel ondergebracht:
Plaats | Totaal bewoonde huizen | Boeren en ingezetenen | Arbeiders dagloners + armen | Percentage arbeiders |
Vredewold | ||||
Marum +
de Wilp |
115 | 51 | 44,3 % | |
Nuis | 49 | 12 | 24,5 % | |
Niebert | 55 | 20 | 36,4 % | |
Tolbert | 119 | 52 | 43,7 % | |
Midwolde | 49 | 15 | 30,6 % | |
Leek | 151 | 45 | 29,8 % | |
Zevenhuizen | 200 | 145 | 72,5 % | |
Lettelbert | 46 | 10 | 21,7 % | |
Oostwold | 35 | 11 | 31,4 % | |
Lagemeeden | 22 | 6 | 27,3 % | |
Hoogkerk &c. | ||||
Hoogkerk | 76 | 26 | 34,2 % | |
Leegkerk | 31 | 11 | 35,5 % | |
Dorkwerd | 17 | 4 | 23,5 % | |
Aduard etc. | ||||
Aduard | 98 | 44 | 44,9 % | |
Hogemeeden | 44 | 12 | 27,3 % | |
Den Ham | 42 | 12 | 28,6 % | |
Fransum | 23 | 6 | 26,1 % | |
Wierum | 26 | 1 | 3,8 % | |
Oostum | 14 | 3 | 21,4 % | |
Garnwerd | 85 | 48 | 56,5 % | |
Westerdeel-Langewold | ||||
Grijpskerk | 124 | 85 | 33 + 6 | 31,5 % |
Kommerzijl + drie Waarden | 82 | 50 | 61,0 % | |
Sebaldeburen | 62 | 40 | 19 + 3 | 35,4 % |
Lutjegast | 93 | 59 | 28 + 6 | 36,6 % |
Grootegast | 145 | 84 | 55 + 6 | 42,1 % |
Doezum | 123 | 80 | 40 + 3 | 35,0 % |
Opende | 47 | 36 | 10 + 1 | 23,4 % |
Lucaswolde | 16 | 11 | 5 | 31,2 % |
Oosterdeel-Langewold | ||||
Zuidhorn | 133 | 57 | 42,9 % | |
Noordhorn | 135 | 54 | 40,0 % | |
Niekerk | 70 | 28 | 40,0 % | |
Oldekerk | 68 | 37 | 54,4 % | |
Faan | 10 | 1 | 10,0 % | |
Niezijl | 78 | 39 | 50,0 % | |
Visvliet etc. | ||||
Visvliet en Pieterzijl | 130 | 50 | 38,5 % | |
Kommerzijl + drie Waarden | 82 | 50 | 61,0 % | |
Middag-Humsterland | ||||
Oldehove | 134 | 63 | 47,0 % | |
Niehove | 100 | 44 | 44,0 % | |
Saaksum | 40 | 21 | 52,5 % | |
Ezinge | 98 | 36 | 36,7 % | |
Feerwerd | – | – | – |
De grootste kernen Zevenhuizen en Leek waren juist ook hele jonge – ze hadden hun ontstaan aan de vervening te danken. Maar terwijl Zevenhuizen het hoogste aandeel arbeiderswoningen van het Westerkwartier kende (72,5 %) was dat in Leek juist aan de lage kant (29,8 %). Zevenhuizen was veel proletarischer dan het verzorgingscentrum Leek, mag je concluderen. Hoge percentages arbeiderswoningen waren er ook in Kommerzijl en Garnwerd met hun kleinschalige havenactiviteiten. Door de bank genomen zal in het Westerkwartier ruim een derde van de woningvoorraad uit arbeiderswoningen hebben bestaan. Laag waren de percentages in typische boerendorpen als Dorkwerd en Lettelbert.
Verder heb ik de percentages geclassificeerd in vier groepen: 20-29% (geel), 30-39 % (oranje), 40-49 % (rood) en meer dan 50 % (paars). Hoe donkerder de kleur, hoe hoger het percentage arbeiderswoningen op de gehele woningvoorraad. In kaart gebracht levert dat het volgende beeld op:
De paarse stippen (relatief veel arbeiderswoningen) zitten vooral vlakbij het Reitdiep, waar afgezien van de haventjes de grote boerderijen op de jonge zeeklei ’s zomers behoefte aan veel losse arbeidskrachten hadden. In de omgeving van de stad en het noorden van het Vredewold vallen juist de lage percentages op. Ten zuiden van het Hoendiep is het paars van Zevenhuizen vrij uitzonderlijk.
—
Bron; Groninger Archieven, Toegang 735 (gerechten Westerkwartier) inv.nr. 752.
Windmeeritje vanaf Buitenpost
Geplaatst op: 6 augustus 2017 Hoort bij: Het Noorden, Westerkwartier Een reactie plaatsenGezicht op de zuivelfabriek bij Gerkesklooster vanaf de brug bij Blauwverlaat:
Ouwe herberg bij een obsoleet verlaat in de Veenstervaart tussen Augustinusga en Surhuisterveen:
De Veenstervaart met die voormalige sluis:
Jugendstilachtig lijkenhuisje op de begraafplaats van Surhuisterveen (hier meer info):
Fraai gewei in dierenparkje Surhuisterveen:
De Tenten met het Grootegaster Hoofddiep:
Boerderijtje bij Lucaswolde:
Schuur aan de Ipo Haaimaweg:
Rondje Bombay
Geplaatst op: 9 april 2017 Hoort bij: Westerkwartier 17 reactiesSlootkant vlakbij huis. Pinksterbloemen nog voor Pasen en de zuring schiet ook al in de bloei:
Het kerkje van Lettelbert, d.w.z. de zuidkant:
Jugendstil siersmeedwerk in deur van opknappand in Midwolde:
Opgemaakt paard bij het Schilligepad tussen Tolbert en Boerakker:
Heb zo’n idee dat dit pandje aan de Hoofdweg in Boerakker wordt afgebroken Zou wel eens een café of winkel geweest kunnen zijn:
Betonnen brugdek met de schaduw van de brugleuning, Lucaswolde:
Schaapskooi, Opende. Dat soort reconstructies is altijd net iets te gelikt. Zo denk ik dat schaapskooien niet van glad geschaafd hout werden opgetrokken:
Bij de kerk van Opende stond ik de gevelstenen te fotografere, toen de koster eraan kwam. Mocht wel even mee naar binnen. Boffie, want er hangt geen bordje met een sleuteladres. Het interieur bleek nogal modern en sober. De preekstoel bleek nog het meest de moeite waard:
Windwijzer met smidsfiguur bij voormalige smederij aan de Provincialeweg in Opende:
Vervallende schuren, ook daar:
Landgoed Opende, bij de Oosterdwarsreed:
Het bruggetje van Peebos, uit 1930:
Boerderijtje bij de Doezumerstocht:
Doezumertocht bij De Bombay:
Achtererven met bruggetjes over ouwe tochtsloot, De Bombay:
Dit zal de voormalige watermolen Bombay zijn, verbouwd tot woonruimte:
Langs het Pier Vlasmapad tussen Bombaij en Lutjegast bloeide de meidoorn al:
Deze twee gingen er even mooi voor staan:
Weinig melkvee buiten. Dat stond nog op stal, zoals hier aan de Oosterzandseweg bij Oldekerk:
Deze boerderij op het Oosterzand leek reddeloos, maar schijnt nu toch stukje bij beetje te worden opgeknapt:
Rondje Marum
Geplaatst op: 5 april 2015 Hoort bij: Westerkwartier Een reactie plaatsenVanaf het Roderwolderdijk-viaduct over de A7 – de vloeivelden van de Hoogkerker suikerfabriek:
Bij het Leekstermeer ter hoogte van Oostwold:
Paarden met blok hooi bij Lettelbert:
Gekapt perceel bos bij de Roordaweg tussen Boerakker en Marum:
Uitzicht vanaf een uitkijktorentje aan het Nuismerpad:
In de buurt van Marum:
Merkwaardige structuur in de berm van de Turfweg:
Te Lucaswolde geeft een reiger een showtje weg voor langhoornige Hooglanders:
De torenklok van Boerakker zou best wel een likje verf kunnen gebruiken:
De houtvoorraad heeft de winter overleefd:
Dakenlandschap op de Pasop:
Een van de vele futen op het Hoendiep:
Rondje Westerkwartier
Geplaatst op: 24 augustus 2013 Hoort bij: Ommelanden Een reactie plaatsenAchter Boerakker:
Lucaswolde:
Lucaswolde:
Lucaswolde – bramen voor 50 cent per bakkie. De meeste waren heerlijk zoet, maar sommige nog erg zuur en wrang:
Bij Opende in de buurt:
Opende, Kaleweg:
In Doezum hebben zelfs de mollen al telefoon tegenwoordig:
Maarsdijk bij Niekerk/ ’t Faan – korenbloemen op een plek waar ik nog nooit graan heb zien groeien:
Retour Noordwijk
Geplaatst op: 13 juli 2013 Hoort bij: Ommelanden 5 reactiesGele berg bij de Roderwolderdijk, noordkant A7:
Talud viaduct A7 bij Matsloot:
Schuur tussen Niebert en Nuis:
Aardappelland bij de Trimunterweg achter Marum:
Langs een fietspad tussen Trimunt en Noordwijk:
In de kerk van Noordwijk – werk van Rein Pol, vooral (zelf)portretten:
Noordwijk, een jugendstil grafsteen:
Bij de Leidijk, Lucaswolde:
Vreemd creatuur in de tuin van Klein Wonderland, Hooiweg Lucaswolde:
Engel met zeis, in dezelfde hof:
Melktijd bij Boerakker. Koe wil niet.
Landschap bij Boerakker:
Rondje Westerkwartier
Geplaatst op: 4 juli 2010 Hoort bij: Ommelanden 5 reactiesAduarderdiep bij de brug tussen Zeldenwind en Leegkerk:
Bij Den Horn – koeien verdringen zich om een plek in de schaduw:
Bij Enumatil – geiten op een nieuw stukje gras:
De oude kerkplaats bij Oldekerk:
Gezicht naar het westen vanaf die klokkestoel:
Stelletje scholeksters, elk op een hekpaal bij een fietspad tussen Lutjegast en Grootegast:
Langs de Hooiweg bij Lucaswolde zijn wat drempels geplaatst met kunstwerken, zoals dit melkboertje:
Paard bij Boerakker:
Recente reacties