Impressies veemarkt Groningen (1969)
Geplaatst op: 18 november 2011 Hoort bij: Stad toen 9 reacties
EAB van Rouveroy Nieuwaal maakte de film, nu in bewaring bij het GAVA, in november of december 1969, op een zonnige maar koude dag, want sommige koeien dragen dekken en ademen damp uit. Het moet een van de laatste keren geweest zijn dat er veemarkt was op die plek, aan de rand van de Groningse binnenstad, daar waar nu het Cultuurcentrum Oosterpoort en een stel kantoren staan.
We zien het Trompbruggetje met de Martinitoren op de achtergrond. De markt is nog leeg, er staan wat mannen met hoeden af te wachten. De camera zwenkt, er komen veewagens in beeld bij het poortgebouw aan de Trompsingel. Een glimp van de klok. Het is zes uur ’s ochtends, het hek gaat open, de eerste koeien worden vanuit de vrachtwagen de markt opgetrokken, ze zijn onrustig en balsturig.
Een verkeersagent regelt het nu allengs drukker wordende verkeer. Mannen kopen kaartjes bij een loket, ik denk voor de waag waar je vee kon laten wegen. De marktmeesters ginnegappen wat met elkaar. Een jongen kan ternauwernood een koe in bedwang houden, maar het lukt hem en hij blikt met een mengeling van verbazing en trots de camera in.
Een trio kalfjes van misschien een paar week oud lijkt gemakkelijker te hanteren, maar dat valt tegen.
We krijgen even een overzicht nu vanuit het bovenraam van café de Koophandel, op Veemarktstraat 5. Dan zijn we weer beneden, op het plein met de goten en rijen palen met stangen waaraan ze koeien met touwen vastzetten. Iemand melkt een koe leeg en giet de schuimende melk in een bus. Diverse voorbeelden van palmslag, het handjeklap van eeltige handen die steeds harder op elkaar inslaan tot de koop besloten is. Geluk!
Bekrachtiging van de koop bij Jan J. de Vries, Tapvergunning. Er gaan tien briefjes van honderd ouderwetse guldens over de tafel. Nadrukkelijk wordt het geld geteld. iemand dronk een schone met suiker, anderen houden het bij cola en koffie. Maar iedereen, pet of hoed, rookt sigaren.
De trotse jongen van daarnet krijgt de koeien ook weer de wagen in. Een impressie van de drek na zo’n ochtend handel. De schoonmakers van de milieudienst gaan aan de slag met sproeiwagen en veegkar. We kijken nog een keer vanuit het bovenraam van café de Koophandel en nemen afscheid van de nu weer lege veemarkt:
groninganus 
wat een interessante film, als plattelandsbewoner leuk om dit te zien, ik ben later wel eens in de veemarkt aan de sontweg geweest, maar in 1969 was ik nog te jong om deze veemarkt mee te maken.
Mooi stukje geschiedenis oet stad
Wat toevallig. Ik was deze video net gisteravond tegengekomen via zoeken op fietsen en Groningen, wat me op de Fongers film op het GAVA wees.
Ik moest inde jaren 50 van de Oosterstraat naar de lagere school in de Polderstraat. Je kwam dan langs de veemarkt ; op dinsdagmorgen (veemarktdag) was het onmogelijk om op tijd op school te zijn, want de veemarkt was natuurlijk veel spannender dan school . . . . dus nablijven op dinsdag was vaste prik.
Prachtig filmpje.
Wat me eigenlijk nog het meest opvalt is dat de koeien indertijd een stuk voller en ronder waren dan de melkkoeien van vandaag de dag.
@Afanja: de holsteinisatie moest nog beginnen.
Hartstikke mooie film!! Je moest per aangevoerd dier een kaartje kopen (marktgeld).
Hé, ik kan niet onder de naam Hendrika reageren, alleen met m’n wordpressaccount.
Wat een mooi tijdsbeeld. Met dank aan de maker!
Ik kan me deze beelden nog zo goed herinneren. We liepen er vaak langs en ik ruik nog de koeienstront. Het handje klap en het onverstaanbare – voor mij – bieden er bij. Later ging ik met mijn kinderen wel eens naar de Sontweg. Maar qua beleving toch anders.
Maar wat ik me ook heel goed kan herinneren: we waren patiënt bij tandarts Bouman aan de Radersingel. Een slechte peerdentandarts trouwens,zoals ie thuis werd genoemd. Maar wanneer er veemarkt was zaten er ook altijd een aantal boeren in de wachtkamer. En de stoere boeren op klompen maakten me altijd nog banger dan ik al was. Bovendien wezen ze me altijd op het gekleurde glasschilderijtje op het raam, waar een tandarts een grote tang om de kies had geklemd en heel hard hieraan trok. Terwijl de patiënt zichtbaar schreeuwde met de armen in de lucht. ” Zo gaat het echt hoor” zeiden ze in het Gronings. Ik kromp ineen en mijn moeder maar lachen. Ik wilde er nooit meer heen want de tandarts deed me inderdaad vreselijk pijn.