Waarom Geert Perton een dagje moest brommen
Geplaatst op: 14 december 2013 Hoort bij: Familie 4 reactiesOp latere leeftijd gold mijn overgrootvader Geert Perton (1864–1949) als een uiterst strenge man. Het was niet de bedoeling dat zijn kleinkinderen, zoals mijn vader, spraken tijdens het eten. Deden ze dat wel, dan gaf hij ze een “klabatse” met zijn pet.
Vandaag bleek me, dat hij zelf in zijn jeugd een strafblad opliep.
Op 9 juni 1877 was hij ’s morgens met zijn eveneens 12-jarige kameraad Frieso (ook wel Vrieze) Modderman op de Ekamp onder Finsterwolde betrapt op het afsnijden van gras van een wal. De eigenaar van die wal, ene Harm de Boer, had daar geen toestemming voor gegeven. Wegens hun “arglistige” diefstal maakte veldwachter Lier van Finsterwolde proces-verbaal op tegen beide jongens.
Een maand later moesten ze voorkomen in het kantongerecht van Winschoten. Ze bekenden het feit,
“wel wetende dit niet te mogen doen omdat ’t hun niet toekwam, doch dat zij wat gras voor hun lammeren wilden plukken”.
De officier van justitie eiste tegen elk 50 cent boete of een dag gevangenisstraf. De rechter, die de diefstal bewezen achtte, maakte hier in zijn vonnis een dag celstraf van, waarschijnlijk omdat de jongens die twee kwartjes niet konden betalen.
Het heeft er dus veel van weg, dat Geert Perton in zijn jonge jaren een dagje heeft moeten brommen. Als schoenmaker zong hij later wel spotliedjes op de boeren. Ik denk dat dit akkefietje daar niet vreemd aan was.
—
Bron: RHC Groninger Archieven, toegang 154 (Kantongerecht Winschoten) inv.nr. 109 (vonnissen en processen-verbaal 1877) no. 111. Met dank aan Jan-Paul Wortelboer voor het attenderen op dit stuk!
groninganus 
Kwam, in die tijd, in de beste families voor Harry.
Wij mochten er nooit naar vragen, of over praten van oma, dat opa in het hok gezeten had.
Verdacht van wat vogeltjes vangen.
Werd hij betrapt door de veldwachter of door de boer? Je zou verwachten dat zo’n boer de belhamels gewoon een schop voor de kont zou geven. Ik ben zelf een keer door een boer betrapt bij bessen plukken, ik kreeg een preek, voelde me buitengewoon opgelaten en heb het nooit weer gedaan. Maar een nachtje cel had me best spannend geleken.
Of de jongens betrapt werden door de boer dan wel door de veldwachter is niet duidelijk uit het materiaal van het Kantongerecht. Maar naar aanleiding van dit geval zal ik eens kijken in de uitgaande post van de burgemeester van Finsterwolde, omdat burgemeesters de processen-verbaal, opgemaakt in hun gemeenten, gewoonlijk doorstuurden naar de officieren van justitie. Mogelijk is er dus een brief van de burgemeester waar wat meer in staat.
Het is bijna een Groningse variant van het Friese ‘hofkesjonge’, oftewel het illegaal betreden van een boomgaard teneinde wat appels, peren of nog liever pruimen te bemachtigen. 🙂